Halikarnas Mozolesi Bodrum’un Derin Tarihi

Bilirsiniz Anadolu toprağı çok zengindir. Tarihin her dönemine tanıklık etmiş kültür ve medeniyet birikimidir. Ege kıyıları ise bundan daha fazlasıdır. İşte Halikarnas Mozolesi gezim ve Bodrum Kalesi’ne uzanan bu macera zamanın kısa tarihidir.

Halikarnas Mozolesi Tarihi

2300 yıl önce Kral Mausolos‘un karısına ve kız kardeşine yaptırdığı dev yapının ismidir Halikarnassos Mausoleion. Anlayacağınız biz erkekler iki bin yıl önce de tüm vizyonumuzu ve gücümüzü sevdiğimiz kadınlar için kullanmışız.

Bodrum’un, antik dünyaya adını altın harflerle yazdıran eşsiz yapısı: Halikarnas Mozolesi. Antik Çağ’ın yedi harikasından biri olarak kabul edilen bu anıt mezar, yalnızca bir hükümdarın anısına inşa edilmiş bir mezar değil; döneminin sanatı, mimarisi ve ustalığının bir simgesidir.

Mozole, MÖ 353 yılında, Karya Satrapı Mausolos’un ölümünün ardından, karısı ve aynı zamanda kız kardeşi olan Artemisia II tarafından yaptırılmıştır. Halikarnas — bugünkü Bodrum — o dönem Karya Krallığı’nın başkentiydi ve Mausolos, bölgenin hem siyasi hem de kültürel anlamda gelişmesine öncülük eden önemli bir isimdi. Onun adına yapılan bu anıt, döneminin en ünlü mimarları Pytheos ve Satyros’un elinden çıkmış, devasa boyutları ve görkemli yapısıyla antik dünyada hayranlık uyandırmıştır.

Yüksek Bir Yapı Halikarnas Mozolesi

Yapının yüksekliği yaklaşık 50 metreyi buluyordu. Tabanı kare şeklindeydi, mermer bloklardan yapılmış ve etrafı birbirinden etkileyici heykellerle süslenmişti. Anıtın tepe kısmında, dört atlı bir savaş arabası tasviriyle Mausolos ve Artemisia’nın heykelleri yer alıyordu.

Ne yazık ki bu muhteşem yapı, yüzyıllar içinde önce büyük depremler, ardından ise Haçlı Seferleri sırasında Bodrum Kalesi’nin yapımında taşlarının kullanılması nedeniyle büyük ölçüde tahrip oldu. Günümüzde, Mozole’den geriye temel kalıntıları ve birkaç heykel parçası kalmış olsa da; Bodrum’un tarihini ve dünya kültürel mirasını anlamak isteyen herkes için ziyaret edilmesi gereken özel bir nokta olarak önemini koruyor.

Halikarnas Mozolesi, bir mezarın ötesinde, insan emeğinin ve sanatının tarihe bıraktığı izlerden biri. Bodrum’un kalbinde geçmişin görkemini hissetmek isteyenler için sessiz bir tanık.

Bodrum Kalesi ile İlişkisi

Açık söylemekte fayda var müzenin kapısından girdiğim anda büyük bir hayal kırıklığı yaşadım. Evet daha önceden burada ki yapının yıkıldığını hatta taşlarının  Hospitalier Şövalyeleri tarafından Bodrum Kalesi‘nin yapımında kullanıldığını biliyordum. Hatta bir çok değerli sütun ve tarihi eserin İngiliz’ler ve Alman’lar tarafından kaçırıldığını da biliyordum. Ancak bu kadar talan edildiğini sanmıyordum.

Mozolium’un mimarisi Antik Yunan mimarisi ile Mısır’ın piramit şeklinde yükseldiği mimarisinin temel özelliklerini taşımak ile birlikte Anadolu unsurlarını da hissedebiliyorsunuz.

Halikarnas Mozolesi Müzesi Nasıl Gidilir

Mozelyuma gitmek aslında çok basit çünkü merkezi bir konumda. Eski Çeşme Mahallesi’nde Turgutreis caddesi üzerinde sağ tarafta yer alıyor. Müze kart ile ücretsiz ziyaret edebiliyorsunuz.

Halikarnas Mozolesi Yeniden Yapılmalı

Halikarnas Mozelyumu‘na gittiğiniz de kabaca büyük bir çukur ile karşılaşıyorsunuz. (Bir futbol sahasının yarısı kadar.) Sonra bir kaç ufak o günlerden kalmış lahit gördüğünüz de umuda kapılıp daha fazlasını göreceğinizi umut ediyorsunuz. Sizi temin ederim karış karış mezarlar dahil her yeri gezdim ve sizinle paylaştığım fotoğraflar dışında gerçekten keyifle görebileceğiniz başka hiçbir şeye rastlamadım.

Düşünsenize dönemin en önemli heykeltıraşlarının ve mimarlarının çalıştığı yapımı on yıllar süren yüksekliği 70 metre olan (boğaz köprüsünün yüksekliğinden fazla) bu yapı şuan kelimenin tam anlamı ile yok. Ancak İngiltere yolunuz düşerse ve  British Museum‘a Halikarnas Masoleumu‘nun tüm eşsiz parçalarını orada bulabilirsiniz. Buna sebep olan hayır‘lı kişi de Osmanlı padişahı Abdulmecit‘dir.

Şimdiler de Kültür Bakanlığı ve Muğla Turizm İdaresi aynı yerde Halikarnas Mozolyumu’nu cam olarak tekrar var etmeyi amaçlıyor ancak bu girişim de anıtlar kuruluna Çevre ve Şehircilik Bakanlığı‘na takılıyor. Bodrum‘un iki katlı mimarisine ve süliyetine zarar verirmiş. Maalesef bu sığ ve kısır tartışmalar eşliğinde Bodrum kaderine terk edilmiş ve her gün mantar gibi artan yapılaşmanın getirdiği görsel kirlilik ile baş etmeye çalışıyor.

Kral Mausolos Mezarı Nerede ?

Mezar geçmişte burada olabilir ama şuan burada olmadığı kesin. Benim kişisel tahminim 18. yüzyılda delik deşik edilen mozelyumdan çalındığı ve Avrupa’da bir yere götürüldüğü yönünde. Her şeye rağmen gidin, ülkemizin değerlerine sahip çıkın. Bu konu da kamuoyu oluşur gibi büyük hayallerim yok. Ancak bir avuç kaldığımız ve yarınlar için endişe duyan ve hala hayal kurma yetisini kaybetmemiş insanlar olarak ülkemizi ve dünyanın yedi harikası içinde olan Halikarnas Mozolesi’ni kaderine terk etmemeliyiz.

Halikarnas Mozole Müzesi Pazartesi günleri hariç hergün sabah 09:00 akşam 17:00 arasında ziyaretçi kabul etmektedir.