Cezmi Çoban, hayatımda gördüğüm en nazik en naif en alçak gönüllü insan. Heredot Kültür Merkezi’nde tanıştık. İki dakika ayak üstü sohbet edebildik Muğla Büyükşehir Belediyesinin Senfoni orkestrası gelmişti, programın başlamasına kısa bir süre kalmıştı. Telefonlarımızı verdik birbirimize konserden çıktığımda yoktu.
Cezmi Çoban aslen tarihçi hem de öğretmen. Bodrum’un yerlisi Mumcular Köyü’nde büyümüş. Alçak gönlüne inat yaptığı işler, dağ gibi bir yüreği olduğunu gösteriyor.
Bodrum Belediyesi’nde halkla ilişkiler biriminde çalıştığı için Mehmet Kocadon kendisine belli ki destek olmuş kısmen değerini bulmuş yaptıkları. Ben Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon‘un hem kişisel olarak hem kurumsal olarak bundan sonra da daima destekleyeceğini inanıyorum. Gerçekten Cezmi Çoban‘ın gerçekten bu güne kadar yaptıklarını duyunca neden bu güne kadar tanımamışım diyeceksiniz.
Bodrum için eğlencenin başkenti olarak gördüğü bir zaman diliminde çıkıp birinin pekte ilgilenilmeyen bir alanda azimle eser vermesi takdir edilecek bir davranış. Yanlış anlamayın ona destek olmak için kitaplarını alın vs demiyorum. Onun eselerinin bize değil bizim onun eserlerine ihtiyacımız var eğer gerçekten Bodrum’da yaşıyorsak ve anlamak istiyorsak.
Bodrum Bibliyografyası yayınlamış Cezmi Çoban. Yaklaşık 4 yıl boyunca 25 kütüphanede 120 dergi, 56 gazeteyi satır satır taramış ve yerli ve yabancı 1700 yazılı kaynağı alfabetik olarak listelemiş Bodrum ile ilgili. Bibliyografya yapmak en zor işlerden biridir ciddi arşiv bilgisi çok ciddi dikkat gerektirir.
Bodrum Ansiklopedisi
Cezmi’nin bir de Bodrum Ağızı Sözlüğü var. O da ne demeyin. Bodrum’lular sadece “naptırıp durun” demiyor. Başka dillerde kullanılmayan onlarca kelimeyi barın dırıyor Bodrum lehçesi.
Bodrum Denizcilik Tarihi, Altın Makas Gümüş Bıçak yine onun eserlerinden. Bir çoğu baskısının ardından tükenmiş şimdi yeni baskıya hazırlanıyor.
Bodrum Halk Masalları adı altında kitabı yabancı dillere de çevrilen bir yazar Cezmi Çoban. Kitabının içinde ünlü “Kısrakoğlu Masalı” var örneğin. Daha 26 yaşındayken uğraşıp derlediği “Belleklerde Yaşayan Bodrum” kitabı yine harikulade eserlerinden biri. Bodrum’da gezdiğimiz yerlerde geçen masallardan oluşan, Bodrum halkının da içinde olduğu bir eser. Okurken bir çok yer bir çok karakter size çok tanıdık gelecektir.
Cezmi Çoban bu gün daha 32 yaşında genç, dinamik ve daha büyük hayalleri var. Kendi söylemi ile Cumhuriyet’in 100. Yılına yetiştirmek istediği bir “Bodrum Ansiklopedisi” en önem verdiği çalışması olacak. Ben kendisi ile tanışmaktan büyük mutluluk duydum. Şimdiden adını Bodrum tarihine yazdırmış biri bence. Cezmi Çoban adını bundan sonra daha fazla duyacağız eminim ve onun katkıları her zaman saygıyla anımsanacak yeni kuşaklar tarafından.
Cezmi Çoban’ın Kitapları
Belleklerde Yaşayan Bodrum, P Kitap Yayıncılık ve Reklam Ajansı, İstanbul, 2012; 2. Baskı, Ağustos, 2012.
Muğla Bibliyografyası (Muğla Merkez ve İlçeleri Üzerine Bir Kaynakça Denemesi), Turgutreis Belediyesi Kültür ve Sanat Yayınları, Bodrum, 2013.
Bodrum İlçesi Ağız Sözlüğü, Çatı Kitapları, İstanbul, 2014.
Bodrum Denizcilik Tarihi Araştırmaları, P Kitap Yayıncılık ve Reklam Ajansı, İstanbul, 2015.
Altın Makas Gümüş Bıçak (1915 Doğumlu Emekli Zabıt Kâtibi Ali Özel’in Eski Bodrum Hatıraları), P Kitap Yayıncılık ve Reklam Ajansı, İstanbul, 2015.
Bodrum Halk Masalları, Karina Yayıncılık, Ankara, 2016.
Bodrum Belediye Başkanları, Halikarnas Matbaacılık San.Tic.Ltd.Şti., Bodrum, 2016.
Bodrum Bibliyografyası, Halikarnas Matbaacılık San.Tic.Ltd.Şti., Bodrum, 2017.
Yayına Hazırladığı Editörlük Yaptığı Kitaplar
I. Turgut Reis Türk Denizcilik Tarihi Sempozyumu Bildirileri, Turgutreis Belediyesi Kültür ve Sanat Yayınları, Bodrum, 2013. (Cihan Yemişçi, Tarık Eray Çakır, F. Aysel Dıngıl, Gözde Sazak ile birlikte.)
II. Turgut Reis ve Türk Denizcilik Tarihi Uluslararası Sempozyumu Bildiriler, 3 Cilt, Bodrum Belediyesi Kültür ve Sanat Yayınları, Bodrum, 2015. (Cihan Yemişçi, Tarık Eray Çakır, Mustafa Gürbüz Beydiz ile birlikte.)
Diğer Yayınları
“Bodrum İlçesi Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi”, 2. Uluslararası Her Yönüyle Bodrum Sempozyumu Sempozyum Bildirileri (9-11 Mayıs 2011), Hazırlayanlar: Ahmet Özgiray-M. Akif Erdoğru, Müskebi Ofset, Bodrum, 2011, s.193-205.
“Milas İlçesi Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi”, Muğla Değerleri Sempozyumu, 26-28 Eylül 2013 / Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Matbaası, Muğla, 2013, s.423-428.
“Liseli Heredotlar: Vekil Bir Tarih Öğretmeni’nin Bodrum Turgut Reis Lisesi’nde Yaptırdığı Yerel Tarih Araştırmaları (2010 – 2011 Eğitim Öğretim Yılı)”, 3. Uluslararası Her Yönüyle Bodrum Sempozyumu 30 Ekim – 1 Kasım 2013 Bildiriler, C. I, Hazırlayanlar: M. Akif Erdoğru- Ahmet Özgiray, Ege Üniversitesi İzmir Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No.6, İzmir, 2014, s. 287-294.
“Unutulan Savaşın Bodrumlu Kayıp Gazisi: Halil Özden I”, (Kore Günlükleri), Bodrum Kapak Dergisi, Yıl:1, Sayı: 4, 2010, s. 34-35.
“Unutulan Savaşın Bodrumlu Kayıp Gazisi: Halil Özden II”, (Kore Günlükleri), Bodrum Kapak Dergisi, Yıl:2, Sayı: 5, 2011, s. 68-71.
“Unutulan Savaşın Bodrumlu Kayıp Gazisi: Halil Özden III”, (Kore Günlükleri), Bodrum Kapak Dergisi, Yıl:2, Sayı: 6, 2011, s. 70-73.
“Ormancı Türküsü’nün Hikayesi”, Bodrum Kapak Dergisi, Yıl:1, Sayı: 4, 2010, s. 32.
“Ormancı Türküsü Kaynakçası”, Bodrum Kapak Dergisi, Yıl:2, Sayı: 5, 2011, s. 75.
“Sözlü Tarih Araştırmaları Belleklerde Yaşayan Bodrum: Ayşe Dalgıç Röportajı”, Bodrum Kapak Dergisi, Yıl:2, Sayı: 6, 2011, s. 74-76.
“Bodrum Hakimi Türküsü Kaynakçası”, Bodrum Kapak Dergisi, Yıl:2, Sayı: 6, 2011, s.78.
“Bodrum İlçesi Ağız Sözlüğü Üzerine Bir Deneme”, Bodrum Bülten Dergisi, Yıl: 17, Sayı: 166, Temmuz 2011, s. 28-30.
“Osmanlıdan Cumhuriyete Muğla İli Gazete ve Dergileri (1918-2011)”, Bodrum Bülten Dergisi, Yıl: 18, Sayı: 167, Ağustos 2011, s. 20-22.
“Ege’nin Son Aşığı Bodrum Hakimi Türküsünün Bestekarı: Mustafa Bacaksız”, Bodrum Bülten Dergisi, Yıl: 18, Sayı: 168, Eylül 2011, s. 34-36.
“Navarin Deniz Savaşı Gazisi’nin Torunu Turgutreis’te Yaşayan Tarih: Haris Tengiz” , Bodrum Bülten Dergisi, Yıl: 18, Sayı: 169, Ekim-Kasım 2011, s. 34-37.
“Bodrum’u Yazanlar 1 – Avram Galanti Bodrumlu”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Aralık 2014, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 2 – Osman Nuri Bilgin”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Ocak 2015, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 3 – Muammer Karataş”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Şubat 2015, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 4 – Osman Öndeş”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Mayıs 2015, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 5 – Mehmet Uslu”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Haziran 2015, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 6 – Şükrü Durmaz”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Temmuz 2015, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 7 – Erdoğan Kayalar”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Ağustos 2015, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 8 – Berkant Çandar”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Eylül 2015, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 9 – Fatma Mansur Coşar”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Ekim 2015, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 10 – Cengiz Gürbıyık”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Aralık 2015, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 11 – Cengiz Bektaş”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Şubat 2016, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 12 – Selçuk Erez”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Nisan 2016, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 13 – Hüseyin İlker Altınsoy”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Mayıs 2016, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 14 – Ertan Tuzlacı”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Temmuz 2016, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 15 – Baskın Oran”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Ağustos 2016, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 16 – Cevat Şakir Kabaağaçlı”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Ekim 2016, s.2.
“Bodrum’u Yazanlar 17 – Herodot”, Halikarnas, Bodrum Belediyesi Aylık Bülteni, Kasım 2016, s.2.
“Yerel Portreler – Bodrum Ustası Aceleye Gelemez (Gavur Ali’den Bir Anektod)”, Art Ajanda Bodrum Dergisi, No:28, Temmuz 2015, s.26.
“18. Yüzyıl’da Bir Bodrum Gezgini: Luigi Mayer”, Art Ajanda Bodrum Dergisi, No:34, Ocak 2016, s.25.
“Yolu Bodrum’a Düşen Bir 19. Yüzyıl Gezgini: Charles Texier”, Art Ajanda Bodrum Dergisi, No:35, Şubat 2016, s.25.
“2. Turgut Reis ve Türk Denizcilik Tarihi Uluslararası Sempozyumu (1-4 Kasım 2013), Tarih Okulu Dergisi (TOD), Yıl:7, Sayı: XVIII, Haziran 2014, s. 779-789.
“Yazılı ve Sözlü Kaynakların Anlatımı ile Turgutreisli Bir Deniz Şehidi: Emin Süzen (1931-1953)”, Kesit Akademi Dergisi, Yıl:1, Sayı:2, Aralık 2015, s.86-104.
“Bodrum Halı ve Kilimlerinde Kullanılan Motif Adları”, Bodrum Haber 48 Gazetesi, 26.02.2014, s. 4.
“Karatoprak’tan Turgutreis’e, Bir Belediye Bir Başkan Emin Süzen, Bodrum Haber 48 Gazetesi, 05.03.2014, s. 6.
“Şehit Oluşunun 450. Yılında Büyük Türk Denizcisi Bodrumlu Amiral Turgut Reis (1485-23.06.1565), Bodrum Yarımada Gazetesi, 23.06.2015, s. 4.
“Bodrum Logo’sunun 40 Yıllık Öyküsü (1975-2015), Çökertme Gazetesi, 29.11.2015, s.8.
“10. Ölüm Yılında Kapanan Turgutreis Belediyesi’nin İlk Belediye Başkanı Hüseyin Süzen”, Çökertme Gazetesi, 31.12.2015, s. 8.
“Bodrum Kalesi’ni Fetheden Kaptan-ı Derya Palak Mustafa Paşa”, Merhaba Gazetesi Akademik Sayfalar, Cilt: 16, Sayı: 2, 3 Şubat 2016 Çarşamba, s. 23-26.
“Bir Bodrum Masalı: Kısrakoğlu”, Bodrum Gündem dergisi, Sayı:2, Ocak-Şubat 2017, s.52-53.
Kısa Film Belgesel Metin Yazarlığı
“Ege’nin Son Aşığı: Mustafa Bacaksız”, (16.23) TRT Belgesel Ödülleri 2011 Katılımcısı. Yönetmen: Hasan Cingiz
